کارخانه‌های خودروسازی همیشه در تلاش هستند خودروهایی تولید کنند که از لحاظ کیفیت و خدمات در بالاترین استاندارد ممکن باشند. از زمان قدیم تا به الان خودروها به‌سمتی رفته‌اند که رانندگی با آن‌ها بسیار آسان‌تر شده است. به‌عنوان مثال خودروهای اولیه دارای گیربکس‌های دستی بودند که کار با آن‌ها کمی سخت بود؛ اما امروزه با وجود گیربکس‌های اتوماتیک و دنده پشت فرمان، افراد از رانندگی با این خودروها لذت بیشتری می‌برند.
جعبه‌دنده‌های دستی، اولین مدل از گیربکس‌هایی بودند که روی خودروها نصب شدند. با پیشرفت تکنولوژی، جعبه‌دنده‌های دستی تا به امروز تغییرات زیادی کرده‌اند. در ماشین‌هایی که از گیربکس‌های دستی استفاده می‌کنند، شما هنگامی که قصد تعویض دنده را دارید، ابتدا باید پایتان را روی کلاچ بگذارید و سپس دنده را عوض کنید. استفاده از این نوع گیربکس مزایایی دارد؛ مانند:
- جعبه‌دنده‌های دستی ارزان‌تر هستند.
- هزینه‌های نگهداری کمتری دارند.
- آسیب‌دیدگی و خرابی کمتری متحمل می‌شوند.
- جعبه‌دنده دستی مصرف سوخت کمتری دارد.
اما در ادامه این بخش از مجله تخصصی خودرو رنت ران، می‌خواهیم مروری داشته باشیم بر عملکرد دنده پشت فرمان که با نام شیفتر شناخته می‌شود. همچنین مزایا و معایب آن را بررسی می‌کنیم و به شما خواهیم گفت که این دنده‌ها برای چه خودروهایی مناسب هستند. اگر به دنبال اجاره خودرو لوکس در تهران و یا سایر شهرهای ایران هستید، با ما در ارتباط باشید.
شیفتر یا دنده پشت فرمان چیست؟
با پیشرفت خودروها و نصب گیربکس اتوماتیک، رانندگی برای افراد بسیار راحت‌تر شده است. دیگر لازم نیست که راننده وظیفه تعویض دنده را برعهده داشته باشد؛ بلکه این کار توسط خود گیربکس با توجه به دور موتور و سرعت خودرو انجام می‌شود. اما با این وجود، گیربکس‌های اتوماتیک هم دارای معایبی هستند که خودروسازان را مجبور به انجام تغییراتی کرده‌اند. اکنون برویم سراغ دانستن همه‌چیز در مورد دنده پشت فرمان یا شیفتر.
پدل شیفترها دکمه یا اهرم‌هایی هستند که در پشت ستون فرمان ماشین یا روی خود فرمان قرار دارند. این اهرم‌ها به راننده اجازه می‌دهند به‌صورت دستی، نقاط ازپیش‌تعیین‌شده گیربکس اتوماتیک را نادیده بگیرد و به دنده خاصی تغییر دهد. این دنده شامل دو شاسی نصب‌شده در پشت فرمان است که فشاردادن یکی از آن‌ها، دنده را زیاد و فشاردادن دیگری دنده را کم می‌کند. برای افزایش دنده (علامت مثبت +) و برای کاهش دنده (علامت منفی -) تعبیه شده است.
در طول تاریخ اکثر وسایل و تجهیزات برای افراد راست‌دست طراحی شده است. به همین خاطر افراد چپ‌دست همیشه نارضایتی خود را از این قضیه به طراحان اعلام کرده‌اند. با این وجود در برخی از خودروها دو پدل شیفتر در هر دو سمت فرمان قرار داده شده است که عملکرد پدل شیفتر سمت راست با پدل شیفتر سمت چپ یکسان است. قراردادن این دو پدل شیفتر در دو سمت فرمان تنها به این دلیل است که اگر راننده چپ‌دست باشد با پدل شیفتر چپ و اگر راست‌دست باشد با پدل شیفتر سمت راست کار کند.
شیفتر مناسب چه خودروهایی است؟
شیفتر یا دنده پشت فرمان در خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این وسیله برای این موضوع به خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک اضافه شد که جلوی افت دور موتور را بگیرد. خودروهای دارای این نوع گیربکس هنگام تعویض دنده، بنزین بیشتری مصرف می‌کنند و برای تغییر دنده باید به دور موتور مورد نظر برسند.
اما شیفترها با سرعت زیادی که در تعویض دنده دارند از افت دور موتور جلوگیری می‌کنند تا نیروی موتور کمتر هدر برود. همچنین استفاده از شیفتر، سرعت و دقت در رانندگی را افزایش می‌دهد. پدل شیفتر سبب می‌شود پروسه تعویض دنده در گیربکس‌های اتوماتیک -حالت غیر خودکار- با سرعت بالایی انجام شود تا بتواند هیجان بیشتری به راننده انتقال دهد. این امکانات در خودروهای اسپرت بیشتر طرفدار دارد و باعث افزایش سرعت‌عمل راننده‌های حرفه‌ای می‌شود.
مزایا و معایب دنده پشت فرمان
زمانی که دنده‌های اتوماتیک جایگزین گیربکس‌های دستی شدند، عده‌ای تصور می‌کردند این بالاترین تکنولوژی گیربکس خودرو است؛ اما به‌مرور زمان شرایط تغییر کرد و رانندگان نیازهای بیشتری را از رانندگی با این مدل خودروها طلب کردند.
یکی از این موارد، رانندگی در جاده‌های برفی و سربالایی بود. اکثر خودروهای دارای دنده اتوماتیک در چنین وضعیتی حرکت از حالت سکون را با دنده ۲ شروع می‌کنند تا از ارسال گشتاور زیاد به چرخ‌ها و در نتیجه لیزخوردن خودرو جلوگیری شود.
مزایا دنده پشت فرمان یا شیفتر
- تعویض دنده بدون رهاکردن فرمان
- کاهش مصرف سوخت خودرو
- توانایی تغییر دنده در هر دور موتو.
- سرعت و دقت در تعویض دنده
- امکان شتاب‌گیری بهتر و سریع‌تر
- تمرکز بیشتر راننده هنگام رانندگی
- افزایش فضای بین دو صندلی جلو
- بالارفتن عمر گیربکس خودرو
معایب دنده پشت فرمان یا شیفتر
هر محصول جدیدی که کارخانه‌های خودروسازی به سبد خود اضافه می‌کنند، همیشه بی‌عیب‌ونقص نیست؛ در مورد دنده پشت فرمان هم می‌توان گفت که همچنان جای تغییر دارد و مهندسان خودروسازی می‌توانند تغییرات بهتری روی آن‌ها اعلام کنند.
- ایجاد اختلال در حالت اتوماتیک در عملکرد گیربکس.
- افزایش استهلاک گیربکس ماشین.
- بالارفتن دمای گیربکس ماشین.
- ایجاد حساسیت در گیربکس.
- افزایش تعداد دفعات تعویض روغن گیربکس.
عملکرد پدل شیفتر در گیربکس های سکوئنشیال یا ترتیبی چگونه است؟
همان‌طور که می‌دانید در گیربکس‌های سکوئنشیال هنگامی که قصد دارید دنده را عوض کنید، نیازی به فشاردادن پدال کلاچ نیست. فقط یک‌بار آن هم برای شروع به حرکت، با دنده یک باید پدال کلاچ را فشار دهید. بنابراین برای تعویض دنده از یک به دو یا از سه به چهار و… دیگر نیازی به کلاچ‌گیری نیست. این ویژگی مثبت باعث می‌شود که بتوان به‌راحتی در خودروهای دارای گیربکس سکوئنشیال از پدل شیفتر استفاده کرد و با استفاده از آن دنده‌ها را تغییر داد.
حال در راستای کم‌کردن زمان تعویض دنده، طراحان دکمه‌هایی را روی فرمان خودرو قرار داده‌اند تا راننده با فشاردادن آن‌ها و با کم‌ترین اتلاف وقت و انرژی، دنده را عوض کند. به این دکمه‌ها پدل شیفتر گفته می‌شود. اغلب پدل‌شیفترها سمت راست برای افزایش دنده (علامت مثبت +) و پدل شیفتر سمت چپ برای کاهش دنده (علامت منفی-) تعبیه شده است.
چرا از پدل شیفتر بر روی گیربکس‌های CVT استفاده می‌شود؟
CVT یا Continuously Variable Transmission به معنی سيستم انتقال قدرت متغير است. هنگامی که در یک خودرو و در شرایط عادی، راننده اقدام به تعویض دنده می‌کند، این عمل در گیربکس موجب درگیرشدن دو چرخ‌دنده با اندازه‌ها و تعداد دندانه‌های متفاوتی می‌شود. درگیرشدن این چرخ‌دنده‌های متفاوت، سبب به‌وجودآمدن ضریب‌دنده‌های گوناگون می‌شود و گشتاور و دور بر اساس این ضریب دنده از موتور به چرخ‌ها منتقل می‌شود.
در گیربکس های CVT، تعویض دنده به‌صورت پیوسته صورت می‌گیرد ولی به این معنا نیست که شما نمی‌توانید یک ضریب دنده خاص را تنظیم و با آن حرکت کنید. کامپیوتر کنترل‌کننده این گیربکس‌ها (TCU: Transmission Control Unit) می‌توانند گیربکس و پولی‌های آن را در مکان‌های مختلفی قفل کنند تا گیربکس با همان ضریب دنده به‌وجودآمده حرکت کند.
به این طریق در این گیربکس‌ها می‌شود ضریب‌دنده‌های مختلف را در TCU تعریف کرد و به‌عبارتی، دنده‌های مصنوعی به‌وجود آورد و تغییر در آن‌ها را با پدل شیفتر انجام داد. به این ترتیب، رانندگی کسل‌کننده با گیربکس‌های CVT به یک رانندگی هیجانی و مسابقه‌ای‌تر تبدیل می‌شود تا راننده موقع رانندگی حس بهتری را تجربه کند.
سوالات پرتکرار
دنده پشت فرمان چیست؟
دنده پشت فرمان یا پدل شیفتر در واقع دسته‌هایی هستند که معمولا پشت غربیلک فرمان یا روی ستون فرمان نصب می‌شوند و راننده می‌تواند با لمس این دسته‌ها، ضریب دنده مورد نظر خود را در وضعیت تیپ‌ترونیک انتخاب کند.
دنده پشت فرمان یا پدل شیفتر روی چه خودروهایی نصب می‌شود؟
شیفتر یا دنده پشت فرمان تنها در خودروهایی دیده می‌شود که از گیربکس اتوماتیک استفاده می‌کنند؛ بنابراین اگر خودروی شما دارای گیربکس اتوماتیک است، می‌توانید به‌راحتی دنده‌ها را به‌صورت خودکار تعویض کنید.
بزرگ‌ترین تفاوت‌هاي گيربكس سكوئنشال با گيربكس دوبل‌كلاچ در چیست؟
بزرگ‌ترین تفاوت در وزن آن‌هاست که این كاهش وزن به علت استفاده از دنده فلايول و كلاچ متفاوت است.
ایمیل
تلفن
آدرس
نوشتن دیدگاه