اصول اولیه تعمیر و نگهداری خودرو که هر راننده ای لازم است بداند

اگر تا به حال وسط جاده با خودرویی متوقف شده‌اید که روشن نمی‌شود یا ناگهان چراغ هشدار روی داشبورد ظاهر شده، احتمالاً اهمیت نگهداری درست از خودرو را به‌خوبی درک کرده‌اید. رعایت چند نکته ساده اما مهم در تعمیر و نگهداری خودرو می‌تواند جلوی بسیاری از این موقعیت‌های پرهزینه و ناراحت‌کننده را بگیرد.

حتی اگر فقط برای چند روز از اجاره خودرو لوکس استفاده می‌کنید، آشنایی با این اصول به شما کمک می‌کند سفر ایمن‌تری داشته باشید و از خرابی‌های ناگهانی دور بمانید.

در این مطلب، مهم‌ترین نکات نگهداری خودرو را مرور می‌کنیم؛ نکاتی که دانستن آن‌ها برای هر راننده‌ای ضروری است. پیشنهاد می‌کنیم تا پایان همراه باشید تا بتوانید در موقعیت‌های مختلف، تصمیم‌های درست‌تری بگیرید.

تنظیم چراغ‎ها

برای شروع تنظیم چراغ‎ها، خودرو را روی سطحی کاملاً تراز و رو‌‌به‌روی دیواری صاف متوقف کنید و فاصله‌ای حدود دو متر در نظر بگیرید. سپس مرکز کاسه‌چراغ را با نوار چسب روی دیوار مشخص کرده و یک خط افقی هم‌سطح همان مرکز بکشید؛ این خط، مرجع دقیق ارتفاع نور خواهد بود.

پیچ‌های مخصوص تنظیم ارتفاع و عرض پرتو که پشت یا کنار هر چراغ قرار دارند را به‌آرامی بچرخانید تا لبه بالایی نور، دقیقاً روی خط نشانه قرار بگیرد و کمی رو‌به‌پایین متمایل شود تا رانندگان مقابل دچار تابش خیره‌کننده نور نشوند.

بعد از این تنظیم دستی، حتماً عملکرد چراغ‌ها را در تاریکیِ یک جاده خلوت آزمایش کنید و مطمئن شوید نقطه کور یا پراکندگی اضافی دیده نمی‌شود. تمیز نگه داشتن لنز چراغ نیز بسیار مهم است؛ کدر شدن یا گردوغبار روی پوشش چراغ می‌تواند تا ۳۰ درصد از شدت نور بکاهد و حتی بهترین تنظیم را هم بی‌اثر کند.

در نهایت، اگر لامپی سوخته است حتماً جایگزین را دقیقاً با همان توان و استاندارد ساخت کارخانه انتخاب کنید تا بازتابنده‌ها و سیم‌کشی دچار آسیب یا داغی نشوند.

تنظیم فشار هوای تایرها

فرقی نمی‎کند که ماشین خود را سوار شده‎اید یا با اجاره خودرو بدون راننده می‎خواهید یک ماشین دیگر را برانید، در هر صورت همیشه فشار باد تایر خودرو را زمانی اندازه بگیرید که لاستیک‌ها سرد هستند؛ یعنی حداقل سه ساعت بعد از توقف یا پیش از حرکت اول صبح این کار را انجام دهید. زیرا مقدار PSI پس از طی مسافت یا تابش خورشید به‌طور مصنوعی افزایش می‌یابد.

عدد دقیق فشارِ تایر توصیه‌شده را روی برچسب ستون درِ راننده یا در دفترچه خودرو مشاهده خواهید کرد؛ بالاتر رفتن از این عدد سواری را خشک و چسبندگی را کم می‌کند و پایین‌تر بودنش باعث داغ شدن لاستیک، افزایش مصرف سوخت و بال‌زدگی آج‌ها می‌شود.

دست‌کم ماهی یک‌بار و قبل از هر سفر دور‌برد، چهار تایر اصلی را همراه زاپاس با گیج درجه‌دار بررسی کنید تا در شرایط اضطراری، لاستیک کم‌باد غافلگیرتان نکند.

در زمان تنظیم باد لاستیک‎ها اختلاف دمای فصول را حتماً در نظر بگیرید؛ در زمستان هوای سرد حجم گاز را می‌کاهد و باید ۲ تا ۳ PSI بیش‌تر از تابستان تنظیم کنید تا فشار واقعی به محدوده استاندارد برسد.

سایش غیرعادی لبه خارجی یا داخلی آج‌، نشانه باد نامتعادل است؛ با جابه‌جایی متقاطع چرخ‌ها هر ۸ تا ۱۰ هزار کیلومتر، فرسایش را یکنواخت نگه دارید. در نهایت، درپوش والو را همیشه ببندید تا از ورود رطوبت و گردوغبار به سوپاپ و بروز نشتی تدریجی جلوگیری شود.

تعویض تیغه برف پاک کن

تیغه‌های لاستیکی به دلیل تابش فرابنفش، سرمای یخبندان و ذرات معلق جاده معمولاً هر شش تا دوازده ماه کارایی اولیه را از دست می‌دهند و رگه‌های آب یا صدای خش‌خش روی شیشه ایجاد می‌کنند.

برای تعویض تیغه، ابتدا بازوی فلزی برف‌پاک‌کن را با احتیاط بلند کنید؛ اگر آن را بدون محافظ به شیشه رها کنید ممکن است فنر داخلی ضربه‌ زده و شیشه ترک بخورد. ضامن کوچک یا خار نگه‌دارنده تیغه کهنه را پیدا کرده، بفشارید و تیغه را در امتداد بازو بیرون بکشید؛ مدل قلابی یا دکمه‌ای تفاوتی در اصل کار ندارد.

حالا تیغه جدید را طوری در شیار بازو بلغزانید که صدای جاافتادن ضامن به‌وضوح شنیده شود و از محکم بودن آن مطمئن شوید زیرا لق بودن آن ممکن است در سرعت‌ بالا موجب جدا شدن ناگهانی برف پاک کن شود.

شیشه جلو و لاستیک تیغه را با شوینده فاقد آمونیاک پاک کنید تا چربی و گردوغبار از سطح تماس حذف شود؛ این کار لرزش و صدای اضافی را هم کم می‌کند. در پایان، با پاشیدن مایع شیشه‌شوی مسیر حرکت تیغه را امتحان کنید تا از تمیزی یکنواخت و عدم وجود نقطه مرده روی شیشه مطمئن شوید.

چک کردن روغن

پنج دقیقه پس از خاموش کردن موتور صبر کنید تا تمام روغن به سیت کارتل برگردد و سپس گیج را بیرون بکشید؛ با دستمالی بدون پرز آن را کاملاً تمیز کنید و دوباره تا انتها جا بزنید. بار دوم که گیج را بیرون می‌آورید، سطح روغن باید دقیقاً بین علامت MIN و MAX باشد. اگر پایین‌تر از MIN قرار دارد، همان لحظه با روغن توصیه‌شده سازنده آن را به‌اندازه لازم پر کنید.

رنگ روغن خودرو نیز معیار مهمی است؛ قهوه‌ای روشن یا کهربایی نشانه وضعیت نرمال است اما سیاهی غلیظ و بوی سوختگی روغن به معنی افت کیفیت و نیاز فوری به تعویض خواهد بود.

توجه داشته باشید که ترافیک سنگین، توقف‌های مکرر و مسیرهای کوتاه، چرخه حرارتی روغن را ناقص کرده و آن را زودتر از کیلومتر توصیه‌شده فرسوده می‌کند؛ بنابراین صرفاً به عدد کیلومترشمار اکتفا نکنید.

هم‌زمان نشت‌های احتمالی روغن را از درپوش سوپاپ، فیلتر، واشر کارتل و کاسه‌نمد میل‌لنگ بررسی کنید؛ هر گونه لکه تازه روی سطح پارکینگ یا بوی روغن سوخته در محفظه موتور را باید جدی بگیرید.

در آخر، هنگام اضافه کردن روغن از ترکیب‌کردن برندها یا گریدهای متفاوت بپرهیزید زیرا افزودنی‌های ناسازگار می‌توانند رسوبات لجن‌آلود ایجاد کنند و باعث مسدود شدن مجاری روان‌کاری شوند.

فیلتر روغن و فیلتر هوا خودرو

فیلتر روغن را در هر نوبت تعویض روغن و همان لحظه تعویض کنید، زیرا ذرات فلزی و دوده قدیمی درون آن می‌تواند جریان تازه روغن را آلوده کرده و سوپاپ اطمینان پمپ را تحت فشار اضافی قرار دهد.

هنگام نصب قطعه جدید، واشر لاستیکی بالای فیلتر را با لایه‌ای نازک از همان روغن نو چرب کنید تا هم کاملاً آب‌بندی شود و هم در سرویس بعد به‌راحتی باز شود.

فیلتر هوای موتور بسته به شرایط جاده هر ۱۰ تا ۱۵ هزار کیلومتر احتیاج به بررسی دارد؛ کافی است عنصر کاغذی را روبه‌روی نور نگه دارید اگر عبور نور دشوار است یا سطح آن تیره و خاک‌آلود شده، وقت تعویض رسیده است.

کیت‌های فیلتر ارزان‌قیمت اغلب لایه کاغذی و چسب کافی ندارند و ذرات ریز سیلیس را از خود عبور می‌دهند؛ چنین ذراتی می‌توانند خط و خش ظرف سیلندر را در درازمدت افزایش دهند. بعد از قرار دادن فیلتر نو، دقت کنید واشر دور درپوش دقیقاً در شیارش بنشیند تا هوای غیرفیلتر شده از حاشیه محفظه نشت نکند و نسبت سوخت‌و‌هوا به‌هم نخورد.

بی‌توجهی به این دو فیلتر، در نهایت باعث بالا رفتن مصرف سوخت، کاهش توان موتور و حتی گرم‌شدن بیش‌ازحد روغن می‌شود که هزینه‌ای به‌مراتب بیش‌تر از یک فیلتر جدید روی دستتان خواهد گذاشت.

پر کردن مایع شیشه شور

درِ مخزن شیشه‌شوی را که معمولاً با نماد شیشه و قطرات مشخص شده است، زیر کاپوت پیدا کرده و آن را تا نشان MAX با محلول مخصوص پر کنید؛ بهترین ترکیب، آب مقطر و شوینده‌ای است که الکل و مواد ضد‌یخ دارد و در سرمای زمستان یخ نمی‌زند.

پس از پر کردن مایع شیشه شور، چند ثانیه پمپ شیشه‌شوی را فعال کنید تا هوا از مدار خارج و فشار یکنواخت شود؛ در این مرحله نازل‌ها را هم تنظیم کنید تا دو فواره به‌طور متقارن در نیمه بالایی شیشه پایین بیاید.

هر فصل یک‌بار توری ریز داخل مخزن یا سر شیلنگ را بررسی کنید؛ برگ و ذرات معلق می‌تواند سرعت پاشش را کاهش دهد و موتور کوچک پمپ را بسوزاند. در نهایت، درپوش مخزن را محکم ببندید تا بخار الکل به‌آرامی تبخیر نشود و سطح محلول پایین نیاید.

باتری خودرو

پایانه‌های باتری را ماهی یک‌بار بازدید کنید؛ سولفات سفید یا سبزرنگ روی قطب‌ها مقاومت الکتریکی را بالا می‌برد و در استارت سرد صبحگاهی ولتاژ را می‌کاهد. برای پاک‌سازی، محلولی از جوش‌شیرین و آب ولرم روی ترمینال‌ها بریزید، سپس با برس سیمی نرم تمیز و بعد با آب خالص آبکشی کنید؛ در پایان گریس مخصوص پایانه بزنید تا خوردگی دوباره ایجاد نشود.

باتری سالم در حالت خاموش باید حدود ۱۲٫۶ ولت ولتاژ داشته باشد؛ اگر این عدد زیر ۱۲٫۴ ولت افت کرد، باتری یا شارژ نمی‌شود یا در حال پایان عمر خود است و باید دینام و سیم‌کشی را نیز تست کنید.

باتری‌های سرب‌اسیدیِ با امکان دسترسی به سلول، هر شش ماه نیاز دارند سطح الکترولیتشان کنترل شود؛ کمبود آن را منحصراً با آب مقطر جبران کنید تا صفحات بدون پوشش نماند.

حتماً باتری را در بست فلزی خودش محکم کنید؛ لرزش زیاد در مسیرهای ناهموار می‌تواند صفحات داخلی را تکان داده و اتصالِ کوتاه یا شکستگی زودرس به‌دنبال داشته باشد.

متوسط عمر باتری خودرو بین دو تا چهار سال است؛ نشانه‌هایی مثل استارت کُند، چشمک‌زدن چراغ‌های داشبورد در دور کند یا بوی تخلیه اسیدی نشان می‌دهد زمان تعویض فرا رسیده است و تأخیر در آن می‌تواند سیستم برقی دقیق خودروهای جدید را دچار اختلال کند.

شمع های خودرو

الکترودهای شمع خودرو به دلیل جرقه پیاپی در دمای بالای محفظه احتراق به‌تدریج فرسوده می‌شوند و دهانه جرقه بازتر می‌شود؛ بسته به نوع، شمع مسی غالباً هر ۳۰ تا ۴۰ هزار کیلومتر و شمع ایریدیوم یا پلاتینیوم تا ۱۰۰ هزار کیلومتر دوام می‌آورد.

قبل از بازکردن هر شمع با آچار مخصوص، اطراف نشیمن‌گاه آن را با دمنده هوا کاملاً پاک کنید تا هیچ‌گونه آلودگی داخل سیلندر نریزد. دهانه شمع جدید را با فیلر‌گیج کنترل کنید. اگر گپ بزرگ‌تر از مقدار درج‌شده سازنده باشد، ولتاژ کویل تلف می‌شود و جرقه ضعیف خواهد شد؛ گپ خیلی تنگ هم باعث احتراق ناقص و آلایندگی بالاتر می‌شود.

در پایان، وایر یا کویل را محکم جا بزنید تا آب‌بندی اورینگ و اتصال الکتریکی کامل باشد و در رطوبت یا شتاب بالای موتور، جرقه دچار نشتی نشود.

نگهداری از سیستم خنک کننده خودرو

پیش از باز کردن درپوش رادیاتور یا مخزن انبساط، اجازه دهید موتور کاملاً سرد شود؛ فشار بخار و مایع جوشان داخل رادیاتور در حالت داغ می‌تواند باعث سوختگی شدید شود. سطح مایع خنک‌کننده را در مخزن شفاف بررسی کنید؛ اگر زیر علامت MIN است، احتمال نشتی از شیلنگ، واترپمپ یا حتی واشر سرسیلندر را در نظر بگیرید و منبع نشتی را پیدا کنید.

بهترین ترکیب سیستم خنک کننده خودرو برای تمام فصول، محلول ۵۰ درصد ضدیخ مرغوب و ۵۰ درصد آب مقطر است؛ این مخلوط نقطه انجماد را پایین، نقطه جوش را بالا نگه می‌دارد و با اضافه کردن بازدارنده خوردگی از زنگ‌زدگی بلوک و رادیاتور جلوگیری می‌کند.

شیلنگ‌های سیستم خنک کننده خودرو را هر شش ماه با دست لمس کنید؛ وجود نرمی بیش‌ازحد، ترک‌های شعاعی یا برآمدگی حبابی نشانه ضعف ساختاری آن است و باید همان روز تعویض شود.

رادیاتور را هر دو سال یک‌بار شست‌وشوی معکوس کنید تا رسوبات آهکی و ذرات ریز آهنی تجمع پیدا نکند و بازده تبادل حرارتی افت نکند؛ مسدود شدن پره‌ها و لوله‌ها به سرعت دمای موتور را بالا می‌برد.

علائمی مانند نوسان پیوسته عقربه دما، روشن شدن چراغ اخطار یا بوی شیرین اتیلن‌گلایکول در کابین نشان‌دهنده اختلال در سیستم است و بررسی عملکرد ترموستات، سنسور دما و فن رادیاتور را باید در اولویت نگهداری از خودرو خود قرار دهید تا از آسیب جدی به واشر سرسیلندر و اعوجاج سر‌موتور پیشگیری کنید.

سخن نهایی

با اجرای همین چند اصل ساده مانند تنظیم چراغ‌ها و فشار باد تایرها، مراقبت از باتری و سیستم خنک‌کننده، نه تنها خطر توقف ناگهانی و هزینه‌های سنگین تعمیر را به حداقل می‌رسانید، بلکه طول عمر خودرو و آرامش سفرهای کاری یا تفریحی‌تان را تضمین می‌کنید.

با این حال، اگر به‌دنبال تجربه‌ای بی‌دردسر و حرفه‌ای هستید، رنت‌ران گزینه‌ای مطمئن در سراسر کشور در اختیار شما می‌گذارد. این سامانه آنلاین با ناوگانی متنوع از خودروهای لوکس و اقتصادی، تحویل در محل دلخواه، بیمه بدنه و پشتیبانی ۲۴ ساعته، فرایند رزرو را ساده کرده است؛ فقط چند کلیک کافی است تا خودروی کارواش‌رفته و ضدعفونی‌شده در زمان مقرر دراختیارتان قرار بگیرد.

چه به‌دنبال خودرویی تازه‌مدل برای سفر خانوادگی باشید و چه بخواهید در جلسات رسمی با اجاره خودرو با راننده ظاهر شوید، تیم رنت‌ران آمادگی دارد نیاز شما را بدون هزینه مازاد و با امکان تعویض خودرو در کم‌ترین زمان برآورده کند.

نوشتن دیدگاه