اغلب خودروهای ساختهشده در ۲۰ سال گذشته به برخی از ویژگیهای ایمنی مانند ترمز ABS و بسیاری از موارد پیچیده مجهز شدهاند. سازندگان خودرو بهطور مداوم در رقابت برای ایجاد ایمنترین وسیله نقلیه در بازار بودهاند که منجر به طراحی تعداد خیرهکنندهای از کیسههای هوا، سنسورهای سرعت و هشدارها شده است.
اگرچه وسایل نقلیه مختلف، ویژگیهایس متفاوتی دارند؛ اما این روزها بیشتر اتومبیلهای موجود در جادهها دارای سیستم ترمز ضد قفل(ABS) هستند. هدف اصلی از این کار، نجات جان افراد در بدترین حالت ممکن است. خطای انسانی هنگام رانندگی اجتنابناپذیر است؛ اما میتوان با استفاده از سیستم ترمز ضد قفل با آن مقابله کرد. در مجموع، ABS از قفلشدن ترمزها در هنگام قرارگرفتن تحت بار سنگین جلوگیری میکند. این ویژگی زمانی خیلی مفید است که راننده دیگر کنترل کامل خودرو را نداشته باشد.
اما این سیستم چگونه کار میکند، از چه اجزایی ساخته شده است و مزایا و معایب آن چیست؟ موضوع مقالهای است که ما در مجله اجاره خودرو رنت ران به آن خواهیم پرداخت؛ پس تا انتها همراه ما باشید.
ABS چه زمانی اختراع شد؟
ترمزهای ضد قفل برای اولین بار در دهه ۱۹۵۰ روی واگنهای راهآهن و هواپیما آزمایش شدند. تقریباً در این زمان، سیستم ترمز روی نمونههای اولیه موتورسیکلت هم اجرا شد تا از لغزش و از دست دادن کشش جلوگیری کند.
در دهه ۱۹۶۰، این سیستم در اولین خودروی فرمول یک چهار چرخ متحرک جهان مورد استفاده قرار گرفت. از آن به بعد، دایملر و مرسدسبنز شروع به کار روی سیستمی کردند که بتوان آن را روی خودروها اعمال کرد. پس از آزمونوخطای بسیار، مرسدسبنز از این فناوری در پیست آزمایشی دایملر در سال ۱۹۷۸ رونمایی کرد.
پس از آن بود که سیستمهای ترمز ضد قفل در خودروهای بیشتری اجرا شدند. امروزه تقریباً در همه خودروها به عنوان یک استاندارد شناخته میشود و بهجرات میتوان گفت ترمز ABS ایمنی جادههایی را که ما در آن رانندگی میکنیم بهبود بخشیده است.
ترمز ضد قفل ABS چیست و چه قابلیتی دارد؟
اساساً ABS سیستمی است که فشار ترمز را در یک توقف اضطراری تعدیل میکند تا از قفل شدن چرخها جلوگیری کند. این سیستم به راننده اجازه میدهد تا کنترلپذیری فرمان را حفظ و خودرو را در سریعترین زمان ممکن متوقف کند. هنگامی که ABS وارد عمل میشود، راننده یک ضربان در پدال ترمز احساس میکند و صدای کلیک میشنود.
سیستم ترمز ABS واکنشپذیری بالایی دارد و در سرعتهای بسیار بالا، بهشدت موثر ظاهر میشود. هنگامی که ABS درگیر است، به شما امکان میدهد تا زمانی که با یک موقعیت اضطراری مواجه میشوید، کنترل بیشتری روی فرمان خودرو داشته باشید.
ترمز ضد لغزش ABSاز لغزش خودرو در روزهای بارانی بهخوبی جلوگیری میکند و کنترل کشش بهتری را ارائه میدهد. ترمز ABS همچنین به عنوان یک کنترلکننده کشش بسیار کارآمد عمل میکند؛ اغلب اوقات، در شرایط آبوهوایی نامساعد، مانند برف یا باران سیلآسا، چرخها در اصطکاک با جاده با مشکل مواجه میشوند؛ بنابراین ترمز ABS، کشش بیشتری را به وسیله نقلیه و راننده، برای ادامه رانندگی ایمن وارد میکند.
مورد آخر اینکه ترمز ABS میتواند به جلوگیری از برخورد کمک فراوانی کند. برخی از سیستمها مجهز به ویژگیهای ترمز خودکار هوشمند هستند که توسط نرمافزار و رادار کنترل میشوند؛ این ویژگی در قسمت جلویی خودرو قرار دارد و میتواند تشخیص دهد که یک وسیله نقلیه در آستانه برخورد با خودرو یا شیء دیگری است یا خیر. سپس این سیستم، راننده را از خطر آگاه و ABS را فعال میکند که فورا خودرو متوقف میشود.
طرز کار سیستم ترمز خودرو چگونه است؟
توپی چرخهای دارای ABS، هر کدام دارای سنسوری هستند که میتواند سرعت چرخش هر چرخ و میزان شتاب و کاهش سرعت را نشان دهد. اغلب، بخشی از سیستم کنترل پایداری الکترونیکی خودرو (ESC) است. البته همه خودروهای دارای ABS این سیستم را ندارند؛ اما بدون ترمز ضد قفل نمیتوان ESC داشت.
هنگامی که راننده ترمز شدید میکند، ABS با تشخیص زمان قفل شدن تایرها کار میکند. سپس فشار ترمز را چندین بار در ثانیه کاهش و افزایش میدهد و فشار بهینه را اعمال میکند. این ویژگی به چرخها اجازه میدهد تا با کاهش سرعت خودرو، بهجای قفلشدن، به حرکت خود ادامه دهند؛ در نتیجه کنترل بیشتری روی فرمان به راننده میدهد و احتمال لغزش خودرو را کم میکند.
اجزا ترمز ای بی اس چیست؟
ABS از ۴ جزء تشکیل شده است که عبارتاند از:
سنسورهای سرعت
هنگامی که چرخی در آستانه قفلشدن است به سیستم ABS هشدار میدهد.
سوپاپها
سوپاپها میزان فشار را در هر خط ترمز کنترل میکنند و در صورت بالابودن فشار، میتوانند فشار را کاهش دهند.
پمپ
اگر یک سوپاپ فشار را در خط ترمز آزاد کند، پمپ میتواند دوباره فشار را افزایش دهد.
کنترلر
کنترلر به عنوان یک کامپیوتر در ماشین است که سنسورهای سرعت و سوپاپها را کنترل میکند.
دلیل استفاده از ترمز ABS چیست؟
یکی از معایب بزرگ سیستمهای ترمز قدیمی در خودروها، قفل شدن چرخها در هنگام ترمزگیری شدید روی سطوح لغزنده بود که موجب کاهش کنترلپذیری اتومبیل در این مواقع میشد. اما عملکرد ترمز ای بی اس باعث انتقال منقطع فشار روغن ترمز به لنتها میشود و در نتیجه مانع قفل شدن چرخها در هنگام ترمزگیری شدید در سطوح مختلف میشود.
انواع ترمز ضد قفل
سیستمهای ترمز ضد قفل بستهبه نوع ترمزهای مورد استفاده، از طرحهای مختلفی استفاده میکنند که آنها را با تعداد کانالها میشناسند؛ درواقع به تعداد سنسورهای سرعت و سوپاپهایی که بهصورت جداگانه کنترل میشوند، گفته میشود.
ABS چهار کاناله و چهار سنسور
این مدل بهترین نوع طراحی ترمز ABS است که یک سنسور سرعت در هر چهار چرخ و یک سوپاپ جداگانه برای هر چهار چرخ وجود دارد. با این تنظیمات، کنترلر روی هر چرخ بهصورت جداگانه نظارت دارد تا مطمئن شود که حداکثر نیروی ترمز را بهدست میآورد.
ABS سه کاناله و سه سنسور
این مدل معمولاً در وانتهایی با ترمز ABS چهار چرخ یافت میشود. دارای یک سنسور سرعت و یک سوپاپ برای هر یک از چرخهای جلو، با یک سوپاپ و یک سنسور برای هر دو چرخ عقب است. همچنین سنسور سرعت چرخهای عقب در محور عقب قرار دارند.
ABS سه کاناله، کنترل چرخهای جلو را فراهم میکند؛ بنابراین هر دو میتوانند به حداکثر نیروی ترمز دست یابند؛ با این حال چرخهای عقب هم تا حدودی کنترل میشوند. درواقع قبل از اینکه ABS در عقب فعال شود، هر دو چرخ جلو باید شروع به قفلشدن کنند. البته با این سیستم امکان قفلشدن یکی از چرخهای عقب در هنگام توقف وجود دارد که باعث کاهش اثربخشی ترمز میشود.
ABS تک کاناله و تک سنسور
این سیستم معمولاً در وانتهایی با ABS چرخ عقب یافت میشود. دارای یک سوپاپ که هر دو چرخ عقب را کنترل میکند و یک سنسور سرعت در محور عقب است. این سیستم مانند قسمت عقب یک سیستم سهکاناله عمل میکند که چرخهای عقب با هم کنترل میشوند و هر دو باید قبل از شروع کار ترمز ABS قفل شوند. در این سیستم همچنین ممکن است یکی از چرخهای عقب قفل شود و کارایی ترمز را کاهش دهد.
ABS تک کاناله و تک سنسور بهراحتی قابل شناسایی است. معمولاً یک خط ترمز وجود دارد که از طریق یک اتصال T به هر دو چرخ عقب میرود. میتوانید با جستجوی یک اتصال توزیع الکترونیکی نیروی ترمز در نزدیکی دیفرانسیل روی محفظه محور عقب، سنسور سرعت را پیدا کنید.
ترمز ABS چقدر مؤثر است؟
طبق یک مطالعه ۱۱ ساله در ایالات متحده که توسط اداره ملی ایمنی ترافیک بزرگراهها (NHTSA) انجام شده، تصادفات غیرکشنده در خودروها ۶ درصد کاهش یافته است. بر اساس مطالعه مؤسسه بیمه ایمنی بزرگراهها(IIHS) ، موتورسیکلتهای مجهز به ABS هم تا ۳۷ درصد کمتر در معرض تصادفات مرگبار هستند.
ABS نرخ کلی تصادف را ۶ درصد برای خودروهای سواری و ۸ درصد برای LTVها (کامیونهای سبک، از جمله وانت و شاسی بلند) کاهش میدهد. تصادفات مرگبار با عابران پیاده، دوچرخهسواران یا حیوانات، به کمک ABS بهطرز قابل توجهی تا ۲۰ درصد کاهش یافته است. همچنین تصادفات مرگبار با سایر وسایل نقلیه در جادههای خیس، برفی یا یخزده تا ۱۲ درصد برای خودروهای سواری کاهش یافته است.
ABS در شرایط آب و هوایی نامساعد
ثابت شده است که ABS خطر تصادف را هنگام استفاده روی سطوح معمولی جاده مانند قیر و بتن کاهش میدهد؛ اما نتایج در سطوحی مانند برف، یخ و شن کاملاً متفاوت است، جایی که در واقع فاصله ترمز افزایش مییابد. روی برف، چرخی که میلغزد یا قفل میشود، به خودرو کمک میکند تا متوقف شود. ABS قفلشدن چرخ را تشخیص میدهد و سعی میکند از وقوع هرگونه لغزش یا قفل جلوگیری کند.
بهطور مشابه، در یخ، ABS به دلیل محدودیتهای سیستم، میتواند بیشتر مانع باشد تا یک مزیت. ABS با تشخیص و مقایسه قفل روی تکچرخها کار میکند؛ به این معنی که خودرو یا موتورسیکلتی که بهطور همزمان روی همه چرخها قفل میشود، ABS را تحریک نمیکند.
دلایل مهم برای روشن شدن چراغ سیستم ترمز ضد قفل چیست؟
روشنشدن چراغ نشانگر ABS روی صفحه مقابل شما نشانه این است که احتمال دارد مشکلی در سیستم شما پیش آمده باشد و باید آن را بررسی کنید. چهار دلیل متداول که معمولا باعث روشنشدن این چراغ میشوند عبارتند از:
- ماژول ABS دچار خرابی شده باشد.
- سطوح مایع در مخزن روغن ترمز پایین باشد.
- سنسورهای سرعت چرخ شکسته باشد.
- سیستم ترمز ABS خاموش باشد.
محدودیتهای ترمز ABS چیست؟
در حالی که ترمزهای ABS یک ابزار فوقالعاده کارآمد هستند، اجازه ندهید که احساس امنیت کاذب به شما بدهند. برای درک کامل مزیت ترمزهای ضد قفل، باید از رفتارهای منفی مانند سرعت زیاد و رانندگی در هنگام خستگی اجتناب کنید.
این سیستم بهطور کلی استفاده از شیوههای رانندگی ایمن و زمان واکنش شما را افزایش میدهد؛ عاملی کلیدی برای این است که بتوانید با تمرکزی بیشتر در یک موقعیت اضطراری خودروی خود را کنترل کنید. انتظار نداشته باشید که ترمزهای ABS عدم واکنش سریع شما را جبران کنند؛ بلکه رانندگی با هوشیاری و توان بالا تضمین میکند که ویژگیهای ایمنی مانند ترمزهای ضد قفل با پتانسیل کامل خود کار کنند.
انواع گیربکس کدامند؟
در خودروهای امروزی بهطور معمول ۴ نوع گیربکس با توجه به سطح قیمتی و نیاز خودرو وجود دارد که هدف آنها افزایش گشتاور خروجی یا تغییر سرعت (RPM) موتور است. در ادامه به بررسی کوتاه هر کدام از آنها میپردازیم.
۱. گیربکس دستی
سادهترین و قدیمیترین نوع گیربکس که هنوز مورد استفاده قرار میگیرد گیربکس دستی است؛ این گیربکس از یک کلاچ اصطکاکی اهرمی توسط پای راننده برای اتصال انرژی دورانی موتور به شفت ورودی گیربکس استفاده میکند. سپس مجموعه ثابتی از دندهها با استفاده از انتخابگر دنده متصل به شیفتر توسط دست راست راننده (یا چپ، در برخی کشورها) درگیر میشود.
۲. گیربکس اتوماتیک
گیربکس اتوماتیک رایجترین گیربکس امروزی در جادههاست. از یک مبدل گشتاور بسیار پیچیده برای انتقال انرژی چرخشی موتور استفاده میکند. تعویض دنده توسط کامپیوتر خودرو کنترل میشود و با یک مجموعه دنده سیارهای و یک سری کلاچ و ترمز انجام میشود.
۳. گیربکس متغیر پیوسته (CVT)
CVT تجربه رانندگی مشابهی را مانند گیربکس اتوماتیک ارائه میدهد؛ اما با استفاده از مکانیزمی کاملاً متفاوت. در واقع، CVT اصلاً دنده ندارد، در عوض از سیستمی از تسمهها و قرقرهها برای تولید دامنه حرکتی استفاده میکند. همچنین کامپیوتر ماشین تصمیم میگیرد که چگونه قرقرهها را تنظیم کند تا نسبت بهینه را برای وضعیت رانندگی ایجاد کند.
۴. گیربکسهای نیمهاتوماتیک و دوکلاچه
این نوع گیربکس را به عنوان ترکیبی بین گیربکس تماماتوماتیک و دستی در نظر میگیرند. یک گیربکس نیمهاتوماتیک از طرح مکانیکی مشابهی با گیربکس معمولی استفاده میکند؛ اما از سیستمی از پنوماتیک و محرک برای تعویض دنده بهره میبرد. در یک گیربکس دوکلاچه (DCT)، کلاچهای جداگانه برای دندههای زوج و فرد وجود دارد که امکان تعویض فوقالعاده سریع را فراهم میکند.
نتیجهگیری
روزهایی که مجبور بودید پدال ترمزتان را تا انتها بفشارید تا ماشینتان هنگام ترمزگیری نلغزد، گذشته است. سیستم ترمز ضد قفل ABS سالهاست که رانندگی را ایمنتر کرده است و در تمام خودروهای مدرن نصب میشود. به لطف سیستمهای ترمز ضد قفل ABS، خودروهای امروزی ایمنتر از همیشه هستند. ABS در حال حاضر تقریباً در تمام خودروها و موتورسیکلتهای جدید به عنوان یک استاندارد محسوب میشود و به کنترل کشش و توانایی راننده برای هدایت هنگام ترمز کمک میکند.
رانندگی با یک خودروی باکیفیت و ایمن در دنیای امروز، تقریباً برای تمام کمپانیها به امری مهم در طراحی محصولات جدیدشان تبدیل شده است؛ اما برخی از خودروها، مخصوصاً در رده خودروهای لوکس، وجود دارند که امکانات و فناوریهای بهکاررفته در آنها بهندرت در خودروهای سطح متوسط دیده میشود؛ همچنین امکان رانندگی پشت فرمان این خودروها برای هرشخصی –از نظر اقتصادی- امکانپذیر نیست.
در همین ارتباط، شرکت اجاره خودرو رنت ران با بهرهمندی از بهترین و بهروزترین خودروهای لوکس دنیا در ناوگان خود، خدمات اجاره خودرو لوکس را در شهرهای بزرگ کشور عزیزمان ایران در اختیار مشتریان خود قرار داده است تا تجربهای بینظیر و فراموشنشدنی از رانندگی خودروهای لوکس دنیا را به دست آورند.
سؤالات متداول:
آیا تمام ماشینها مجهز به ترمز ABS هستند؟
ترمز ABS بیش از ۲۰ سال است که وجود دارد؛ با این حال در بسیاری از خودروهای ارزان استفاده نمیشود و بهجای آن ترمز دیسکی وجود دارد.
معایب ABS چیست؟
از معایب ترمز ABS میتوان به هزینه نگهداری بالا، مقاومت ضعیف در برابر اشعه ماوراءبنفش، اصطکاک و سایش زیاد، ایجاد لرزش در خودرو و استفاده از قطعات ظریف در طراحی آن اشاره کرد.
ترمز دیسکی یا ABS؟ کدام بهتر است؟
ترمزهای دیسکی به دلیل سطح کارایی بالاتر ترمز، تمایل به قفلشدن دارند. هنگامی که دیسک قفل میشود، چرخ در حال حرکت در جاده شروع به سرخوردن میکند و تعادل را از بین میبرد که در ترمز ABS خلاف این مورد رخ میدهد.
آیا رانندگی بدون ABS مشکلی ندارد؟
سیستم ABS برای عملکرد اولیه ترمز حیاتی نیست؛ زیرا خودرو بدون درگیرشدن ABS متوقف خواهد شد. با این حال، بدون ترمزهای ضد قفل، یک خودرو کنترل کشش امروزی را که اکثر رانندگان انتظار دارند، نخواهد داشت.
نوشتن دیدگاه